Boterhal

De Boterhal heet zo omdat het ooit onderdak bood aan de botermarkt. Maar oorspronkelijk is het pand gebouwd als het Sint Jans Gasthuis (zie gevelsteen).
Kloosters waren in de vroege middeleeuwen vaak de enige plek, die pelgrims en reizigers onderdak boden. Ook namen zij de zorg voor zieken op zich voor wie andere zalen aanwezig waren. Kloosterlingen zagen deze zorg als verplichting vanuit de christelijke naastenliefde. De naam ‘gasthuis’vindt hier zijn oorsprong. Als gevolg van de opkomst van de steden en de groei van de bevolking, nam ook de noodzaak aan onderdak van passanten en zorg van zieken toe. Door deze vaak te omvangrijk uitgegroeide taak voor de kloosters, vooral in de steden in de 15e en 16e eeuw, ontstaat langzamerhand ook de stedelijke en particuliere zorg.
Tegenwoordig biedt het pand onderdak aan de Kunstenaarsvereniging en worden er doorlopend exposities gehouden.
Het van 1563 daterende Hoornse gasthuis is niet alleen belangrijk wegens een voorbeeld van de meest toegepaste ruimtelijke structuur van de middeleeuwse gasthuizen, het vormt voor Hoorn tevens het meest gave voorbeeld en landelijk gezien één der schaarse voorbeelden van een belangrijk bouwwerk uit de overgangstijd van gothiek naar de vroege-renaissance.
(Tekst met dank aan Vereniging Oud Hoorn)